Een comfortabel harnas is één van de belangrijkste onderdelen bij valbeveiliging, in Nederland is het dan ook verplicht valbeveiliging te dragen bij werk vanaf 2,5 meter hoogte als er geen collectieve maatregelen getroffen kunnen worden. 

De valbeveilingsharnasgordel bevestigd aan een veiligheidslijn, ander PBM of ankerpunt, moet het lichaam opvangen zodra een persoon valt. Hierbij moeten de krachten goed verdeeld worden om letsel aan het lichaam te voorkomen en de val te weerstaan. Een veiligheidsharnas zorgt er ook voor dat het lichaam rechtop blijft bij een val. Omdat er heel veel verschillende werkzaamheden op hoogte uitgevoerd worden, is het belangrijk om voor jezelf te bepalen welk harnas het beste past bij jouw situatie.

Het juiste harnas voor je werkzaamheden 

In de wereld van veiligheidsharnassen zijn er heel veel variaties. Het materiaal kan verschillend zijn, het ontwerp kan afwijken om krachten anders te verdelen om meer comfort te bieden in bepaalde houdingen, de sluitingen kunnen anders zijn, wellicht is een gesp beter geschikt dan een rits, of toch liever pull up? Kortom, het is lastig om het juiste harnas te vinden. Om je hiermee te helpen, zijn hier enkele kernzaken waar je op moet letten bij het kiezen van een juist veiligheidsharnas.

Wat is de werksituatie?

Als je voor werkzaamheden alleen gezekerd moet zijn om te voorkomen dat je valt, dan is een harnas met één of twee bevestigingspunten voldoende. Dit is veel het geval bij werkzaamheden op platte daken, bovenloopsystemen of indoor activiteiten.

Bij een éénpuntsharnas bevindt het bevestigingspunt zich doorgaans op de rug, tussen de schouderbladen. Deze harnassen worden minder vaak verkocht, want een harnas met twee punten biedt simpelweg meer opties zonder veel meer te kosten. Bij een tweepuntsharnas zitten de bevestigingspunten namelijk op de rug en de borst. Zo kan je jezelf zekeren aan een railsysteem van een constructie of ladder als je die moet beklimmen.

Moet je de handen vrij hebben? Zoals bij bijvoorbeeld telecommasten of op hellende daken werken? Dan is een werkpositioneringsharnas ofwel klimharnas een goede uitkomst met extra bevestigingspunten aan de zijkant, ter hoogte van de taille, waarop positioneringslijnen kunnen worden aangebracht. Ook een bevestigingspunt op de buik, gepositioneerd te hoogte van de taille, zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld op hellende daken in je harnas kan hangen om zo de handen vrij te hebben.

Hoe lang en hoe vaak?

Het is belangrijk om te weten met welke intensiteit het harnas wordt gebruikt. Draag je het harnas bijvoorbeeld zes uur per dag? Dan moet je goed letten op de materiaalkeuze. Denk hierbij aan de ergonomie van het harnas en hoe eenvoudig het is om in te stellen. De materiaalkeuze is ook erg belangrijk, een goed kwaliteit materiaal blijft immers langer goed! Een goede harnasgordel moet bestaan uit materialen en onderdelen die de volgende kwaliteiten bevatten:

  • Niet te stroef of te groot.
  • Gemakkelijk te bevestigen aan verbindingsmiddelen, denk bijvoorbeeld aan een werklijn bevestigen aan een D-ring van het harnas.
  • Geen scherpe randen hebben.
  • Kwalitatief goed geproduceerd.
  • Stevige weefselbanden met dichtgeweven schering en inslag, zodat deze eenvoudig door haken en ogen kan glijden

Let op je postuur!

Harnassen worden veelal in een universele maat aangeboden. Voor het gemiddelde postuur is dit prima. Maar niet iedereen is hetzelfde, en uitzonderingen bestaan. Zo zal een kleiner persoon gebaat zijn bij een borstriem die strakker afgesteld kan worden, en een groot postuur baat hebben bij een bredere riem. Het belangrijkste is dat een veiligheidsharnas goed past en afgesteld kan worden zodat het nergens te krap of te ruim zit. Dit voorkomt namelijk afknelling en oncomfortabel werken, en in de ergste gevallen kan je uit het harnas schieten als deze niet goed is afgesteld.

Conclusie: de verschillen op rij 

Er komt dus heel wat kijken bij het kiezen van een goed harnas. Maar wat zijn nu in het kort de verschillen?

  • Een antivalgordel kan twee inbindpunten hebben voor valbeveiliging; één op borst en één op de rug.
  • Een klimgordel heeft die inbindpunten ook, maar daarnaast zijn er inbindpunten voor werkpositionering bij buik en beide heupen.
  • Een klimgordel is doorgaans comfortabeler en biedt ondersteuning bij werkpositionering en hangend werken. Met een goed harnas kan je dan ook langere tijd werken zonder dat je problemen krijgt met je spieren en/of bloedsomloop.

Onderhoud & Tips 

Tot slot nog enkele tips voor het aanschaffen en onderhouden van een antivalharnas of klimharnas.

  • Kijk of het harnas wat je koopt voldoet aan de norm EN 361:2002 voor vrijeval-veiligheidsharnassen.
  • Mits mogelijk, ga na of de producent van het harnas ISO 9001-gecertificeerd is. Dit is namelijk een bewijs dat de productie voldoet aan internationale normen op het gebied van kwaliteitscontroles.
  • Laat je harnas jaarlijks keuren
  • Vervang het harnas op tijd. Ben heel kritisch over de staat van je harnas, want het kan letterlijk je leven redden.
  • Berg je harnas op in een geconditioneerde ruimte en hang het uit na gebruik.