Werken op een schuin dak kan gevaarlijk zijn. Elk jaar vinden er ongelukken plaats waarbij mensen van daken vallen, vaak met ernstige of zelfs fatale gevolgen. Het belang van valbeveiliging op schuine daken kan dan ook niet genoeg benadrukt worden. In deze blog bespreken we de verschillende aspecten van valbeveiliging, de beschikbare systemen, en geven we tips voor een veilige werkplek op hoogte.

 

Waarom valbeveiliging belangrijk is bij werken op schuine daken

Een schuin dak biedt unieke uitdagingen als het gaat om veiligheid. De helling van het dak maakt het moeilijker om stabiel te staan, en het risico om uit te glijden of te vallen is aanzienlijk hoger dan bij een plat dak. Bovendien is de valhoogte vaak groot, wat de kans op ernstige verwondingen vergroot. Valbeveiliging is daarom niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een belangrijke maatregel om de veiligheid van werknemers te waarborgen en dus ongelukken te voorkomen.

 

Wettelijke verplichtingen en normen

In Nederland is de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) van kracht, die werkgevers verplicht om een veilige werkomgeving te bieden. Dit omvat onder andere het nemen van maatregelen om vallen van hoogte te voorkomen. Specifieke richtlijnen en normen voor valbeveiliging zijn vastgelegd in diverse NEN-normen, zoals de NEN-EN 795 en de NEN-EN 365. Deze normen beschrijven de eisen voor persoonlijke valbeschermingsmiddelen en de installatie ervan.

 

Hoe kan je veilig werken op een schuin dak?

Veilig werken op een schuin dak vereist zorgvuldige voorbereiding en het naleven van enkele belangrijke richtlijnen:

  • Gebruik valbeveiligingssystemen: Zorg voor harnasgordels, ankerpunten, en lijnsystemen die voldoen aan de geldende normen;
  • Controleer weersomstandigheden: Werk niet bij regen, sneeuw, of harde wind om uitglijden te voorkomen;
  • Draag geschikte kleding en schoeisel: Kies voor antislip schoenen en kleding die je bewegingsvrijheid niet belemmert;
  • Voer een risicoanalyse uit: Identificeer en minimaliseer specifieke gevaren van het dak;
  • Beperk toegang tot het dak: Laat alleen bevoegde personen op het dak en houd het werkgebied schoon.

Deze maatregelen helpen om de veiligheid te waarborgen en het risico op ongevallen te minimaliseren.

 

Soorten valbeveiligingssystemen

Er zijn verschillende soorten valbeveiliging beschikbaar die specifiek zijn ontworpen voor gebruik op schuine daken. Hieronder bespreken we de meest voorkomende systemen en hun toepassingen.

 

Harnasgordels

Een harnasgordel is een persoonlijk beschermingsmiddel dat de drager veilig houdt bij een val. Het harnas wordt middels een leeflijn of in de vorm van werkplaatsbeperking vastgemaakt aan een ankerpunt op het dak, waardoor de valkracht wordt opgevangen en de drager in een veilige positie blijft. Harnasgordels zijn veelzijdig, maar vereisen wel dat de gebruiker goed getraind is in het juiste gebruik.


Ankerpunten en lijnsystemen

Ankerpunten zijn vaste bevestigingspunten op het dak waaraan valbeveiligingslijnen kunnen worden bevestigd. Lijnsystemen, zoals leeflijnen en valstoplijnen, bieden bewegingsvrijheid terwijl ze tegelijkertijd bescherming bieden tegen vallen. Deze systemen zijn ideaal voor situaties waarin werknemers zich over een groter oppervlak moeten verplaatsen.


Kooiladders en dakladders

Kooiladders en dakladders zijn ontworpen om veilig toegang te bieden tot schuine daken. Kooiladders zijn voorzien van een beschermende kooi rond de ladder, die voorkomt dat de gebruiker zijwaarts valt. Dakladders hebben vaak antislip treden en kunnen worden vastgemaakt aan het dak om stabiliteit te bieden.


Collectieve beschermingsmiddelen

Collectieve beschermingsmiddelen, zoals dakrandbeveiliging en tijdelijke hekwerken, bieden bescherming voor meerdere werknemers tegelijk. Deze systemen zijn vooral nuttig bij grotere projecten waarbij meerdere personen op het dak werken. Ze verminderen het risico op letsel aanzienlijk door een fysieke barrière te creëren.

 

Installatie en onderhoud van valbeveiligingssystemen

Het correct installeren en onderhouden van valbeveiligingssystemen is van levensbelang voor hun effectiviteit. Fouten bij de installatie kunnen leiden tot ernstige ongelukken. Daarom is het belangrijk om te werken met gecertificeerde installateurs en regelmatig inspecties en onderhoud uit te voeren. Hieronder enkele stappen voor een succesvolle installatie en onderhoud:

  • Risicoanalyse: Voordat een valbeveiligingssysteem wordt geïnstalleerd, moet een grondige risicoanalyse worden uitgevoerd. Hierbij worden de specifieke gevaren van de werklocatie in kaart gebracht en worden passende maatregelen genomen om deze gevaren te minimaliseren. Er zijn bedrijven gespecialiseerd in het maken van deze analyses; 
  • Keuze van het systeem: Op basis van de risicoanalyse wordt het meest geschikte valbeveiligingssysteem gekozen. Hierbij wordt rekening gehouden met factoren zoals de helling van het dak, het type werkzaamheden en de duur van het project;
  • Installatie door professionals: De installatie van het valbeveiligingssysteem moet worden uitgevoerd door gecertificeerde professionals. Zij zorgen ervoor dat het systeem correct wordt geïnstalleerd en voldoet aan alle geldende normen en voorschriften;
  • Regelmatige inspecties: Na de installatie moet het systeem regelmatig worden geïnspecteerd op slijtage, beschadigingen en andere defecten. Dit zorgt ervoor dat het systeem altijd in optimale conditie is en de veiligheid van de gebruikers garandeert. Dit geldt natuurlijk ook voor pbm-valbeveiliging. Valbeveiliging keuren is iets wat jaarlijks terugkomt. Dit is wettelijk verplicht; 
  • Training van gebruikers: Werknemers die gebruik maken van valbeveiligingssystemen moeten goed getraind zijn in het juiste gebruik ervan. Dit omvat het juist dragen van harnasgordels, het bevestigen van lijnen aan ankerpunten en het herkennen van mogelijke gevaren.

 

Conclusie

Valbeveiliging op schuine daken is van groot belang om de veiligheid van werknemers te waarborgen. Door te investeren in de juiste valbeveiligingssystemen, regelmatig onderhoud en training, en door te werken volgens veiligheidsrichtlijnen, kunnen ongelukken op hoogte aanzienlijk worden verminderd. Veiligheid boven alles zou altijd de leidraad moeten zijn bij werkzaamheden op schuine daken.